نیلینگ (میخکوبی) چیست؟ هر آنچه که لازم است بدانید (آپدیت شد)
نیلینگ (میخکوبی) یکی از روش هایی است که می توان به عنوان سازه نگهبان برای جلوگیری از ریزش دیواره ی گودبرداری از آن استفاده کرد. همانطور که می دانید روش های مختلفی برای مهارسازی و نگه داشتن دیواره ی گودبرداری از جمله انکراژ، اجرای شمع، سپر کوبی، سازه نگهبان خرپایی و … وجود دارد که در این مقاله به بررسی کامل نیلینگ از جمله معرفی نیلینگ، مراحل اجرای آن، و همچنین مزایا و معایب سازه نگهبان نیلینگ را برای شما توضیح می دهم. پس با دقت تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید.
تاریخچه سازه نگهبان نیلینگ
در دهه ۶۰ میلادی بود که مهندس های استرالیایی برای اولین بار از روش نیلینگ برای پایدار سازی جداره های تونل ها استفاده کردند.
روش کلی کار نیلینگ به این ترتیب است که اول دیوارها را رگلاژ می کنند و در مرحله ی بعدی شبکه های مش بندی را با میخ هایی در فاصله های حدود ۵۰ سانتی متری به دیوارعه گود متصل می کنند و در مرحله ی بعدی روی این شبکه مش را شاتکریت یا همان بتن پاشی را انجام می دهند.
ضخامت این شاتکریت هم چیزی در حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر باید باشد. این کلیت کار بود که در ادامه ی این مقاله خیلی کامل تر در مورد روش اجرای سازه نگهبان نیلینگ صحبت می کنم.
معرفی کلی نیلینگ (Nailing)
نام دیگر نیلینگ روش دوخت به پشت می باشد، این روش شباهت زیادی با روش مهارسازی (انکراژ) دارد. از سه دهه ی پیش از عملیات نیلینگ استفاده می شده است. در این روش حفاری را به صورت مرحله به مرحله و از بالا به پایین گود اجرا می کنیم. در هر مرحله به کمک دستگاه های حفاری ویژه چاهک های افقی و مایل در بدنه دیواره گود حفر می کنیم، سپس درون این چاهک ها کابل های پیش تنیدگی قرار می دهیم و با تزریق بتن در انتهای چاهک، این کابل ها را کاملا در خاک مهار می نماییم. سپس کابل های مزبور را به کمک جک های ویژه ای می کشیم و انتهای برون آمده کابل را بر روی سطح جداره گود مهار می کنیم. آنگاه به درون چاهک های نام برده شده، بتن تزریق می کنیم. پس از سخت شدن بتن و کسب مقاومت کافی آن کابل ها را از جک آزاد می کنیم. این کار باعث می شود که نیروی پیش تنیدگی موجود در کابل خاک را فشرده سازد و در نتیجه خاک فشرده تر و متراکم شده و رانش ناشی از آن کاهش می یابد و در عین حال کل نیروی رانش خاک در جداره گود به خاک های داخل بدنه دیه خاک در جداره گود به خاک های داخل بدنه دیواره منتقل شده و خاک بدنه انتهایی به عنوان سازه نگهبان عمل کرده و رانش خاک بدنه مجاور جداره را تحمل کند. عمق گودبرداری در هر مرحله بستگی به نوع خاک و فاصله بین چاهک ها دارد و معمولا در حدود ۲ تا ۳ متر است.
یک شبکه ی مش که روی آن شاتکریت می شود و دارای ضخامت کم می باشد به منظور جلوگیری از فرسایش سطحی خاک و همچنین به وجود آمدن یک سطح مناسب برای ساخت و ساز اجرا می شود. در واقع هدف اصلی این دیواره ها افزایش بازدهی عملکرد خاک و انتقال بهتر نیروها به المان های مسلح می باشد.
مزایای نیلینگ
- در مقایسه با روش انکراژ به تجهیزات کمتری نیاز داد.
- در مقایسه با انکراژ محدوده ی کمتری از خاک مسلح می شود.
- روش نیلینگ هزینه ی کمتری نسبت به روش انکراژ و دیوار های وزنی بتنی دارد.
- در بین روش های اجرای سازه نگهبان، روش نیلینگ در عبور و مرور و حمل و نقل وسایل و … کمتر اختلال ایجاد می کند.
- اجرای سازه نگهبان به روش نیلینگ در مقایسه با روش انکراژ به مصالح کمتری نیاز دارد، همچنین سرعت اجرای بالاتری نیز دارند.
- در مواقعی که حفاری نیل با موانعی مثل تاسیسات شهری و … برخورد می کند، خطرات کمتری را نسبت به روش انکراژ دارد و در این مواقع می توان با تغییر شیب، محل حفاری چاهک ها را به آسانی تغییر داد.
- با توجه به سازه نگهبان خرپایی که در پایین گود فضای زیادی را اشغال می کند، قسمت انتهایی سازه ی نگهبان اجرا شده به روش نیلینگ برای اجرای انواع عملیات اجرایی بدون اشغال فضا در دسترس می باشد.
معایب نیلینگ
- اجرای سازه نگهبان با روش نیلینگ نیاز به متخصص های مجرب و کار آزموده دارد.
- در مکان هایی که جریان زیادی از آب وجود داشته باشد، روش نیلینگ مناسب نخواهد بود.
- در صورت وجود موانعی مانند تاسیسات شهری ممکن است که محدودیت هایی برای طول، شیب و محل حفاری نیل ها به وجود آید.
- در صورتی که نیلینگ دائمی باشد (مثلا در جاهایی که بخواهند به عنوان زیر زمین از آنجا بهره برداری شود) نیاز به بررسی دائمی در جاهایی که نیل ها وجود دارند، می باشد.
- با توجه به اینکه در روش نیلینگ از خود خاک برای پایدارسازی کمک میگیریم، انواع خاک هایی که برای اجرای روش نیلینگ مناسب نیستند عبارت اند از؛
- خاک های آلی
- سنگ های هوازده
- لای سنگ (Loess)
- خاک با خوردندگی زیاد
- خاک هایی که بسیار نرم هستند
- خاک های خشک و بدون چسبندگی
- خاک هایی با سطح آب زیر زمینی بالا
- خاک هایی که سنگ های با اندازه بالای ۳ اینچ (تقریبا ۷.۶۲ سانتی متر) دارند
فیلم نحوه ی اجرای نیلینگ
مراحل اجرای نیلینگ (میخکوبی)
۱. حفاری و گودبرداری
در این مرحله ی تا عمقی که خاک بتواند برای مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پایدار باقی بماند، گودبرداری را انجام می دهیم، که بستگی به نوع خاک و مشخصات مکانیکی حدودا ۱ تا ۲ متر می باشد.
نکته: عرض گودبرداری هم باید به اندازه ای باشد که ماشین آلات و تجهیزات اجرای نیلینگ به راحتی بتوانند در محل مناسب قرار بگیرند و عملیات پایدارسازی را انجام دهند.
۲. حفاری چاهک ها با دستگاه مخصوص
بعد از استقرار دستگاه مخصوص در جای مناسب چاهک های افقی یا مایل در دیواره ها با فواصل معین حفاری می کنیم که قطر این چاهک ها چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر و عمق این چاهک ها هم حدودا ۵ تا ۱۰ متر می باشد. اندازه ی دقیق قطر و عمق این چاهک ها براساس مشخصات مکانیکی و فیزیکی خاک تعیین می شود.
۳. جای گذاری میلگرد و تزریق دوغاب
بعد از حفاری چاهک ها، برای پیوستگی بین خاک و میلگرد (یا کابل) لازم است که دوغابی را تزریق کنیم تا کاملا اطراف میلگردها را بپوشاند تا از خوردگی میلگرد جلوگیری کند.
برای اینکه دوغاب در بین میلگرد و خاک کناره ی چاهک (کاور) کاملا قرار بگیرد باید در طول میلگرد، قطعاتی (اسپیسر) بین میلگرد و دیواره ی داخلی قرار دهیم. همچنین در این مرحله نیاز هست که نوارهای زهکش ژئوکامپوزیت را اجرا کنیم.
در پایان عملیات تزریق دوغاب، برای جلوگیری از فرسایش و همچنین برای حفظ یکپارچگی میخ های انتهایی، باید سطح دیواره را با استفاده از یک لایه مش (تشکیل شده از میلگرد های طولی و عرضی) شاتکریت (بتن پاشی) کنیم.
۴. اجرای روکش موقت
بعد از تزریق دوغاب و نصب زهکش ها در این مرحله یک روکش موقت شامل نصب شاتکریت، مهره شش گوش، پلیت باربر و واشر اجرا می شود.
۵. اجرای لیفت های بعدی تا تراز نهایی (تکرار به همین صورت)
۶. اجرای روکش دائم و تکمیل سیستم زهکشی
۱۰ نکته ی مهم اجرایی برای اجرای سازه نگهبان نیلینگ
۱. برای وصله کردن میلگردها در طول های بیشتر از ۱۲ متر، فقط مجاز به استفاده از روش فورجینگ و کوپلر هستیم.
۲. قبل از اجرای نیلینگ حتما رضایت نامه ای در دفاتر ثبت اسناد رسمی از مالکین مجاور برای جلوگیری از عواقب آن بگیرید.
۳. میلگردهای مورد استفاده در سازه نگهبان نیلینگ از نوع AIII می باشد و طول آنها هم مطابق نقشه های اجرایی تعیین می شود.
۴. اجرای روش نیلینگ در زیر سطح آب زیرزمینی امکان پذیر نمی باشد و در این حالت ابتدا باید آب موجود در خاک را از طریق زهکشی تخلیه کنیم.
اگر در مورد زهکشی ساختمان اطلاعات زیادی ندارید پیشنهاد می کنم مقاله ی زهکشی چیست؟ دلایل و انواع زهکشی (۶ توصیه مهم) را بخوانید.
۵. قبل از اجرای نیلینگ حتما آزمایش های مکانیک خاک را برای تشخیص؛ نوع خاک، ظرفیت باربری و لایه های خاک زیرین توسط گمانه زنی انجام دهیم.
۶. ارتفاع مجاز خاکبرداری در هر مرحله به عواملی مانند؛ مقاومت برشی خاک، میزان سربار و میزان نفوذ آب های سطحی بستگی دارد، که باید با دقت ویژه ای میزان این ارتفاع را محاسبه کنیم.
۷. اسپیسر های پلاستیکی برای قرار گرفتن میخ در وسط و مرکز سوراخ در فاصله های حداکثر ۳-۲ متر و ۰.۵ متری دو انتها روی میخ ها نصب شوند.
اگر نمی دانید اسپیسر چیست لطفا مقاله ی اسپیسر بتن چیست؟ مزایا ، کاربرد و انواع آن را بخوانید.
۸. نیلینگ به عنوان یک سازه نگهبان موقت می باشد نه دائم و با گذشت زمان، نفوذ آب های سطحی، خوردگی آرماتورها و هوازدگی خاک مقاومت خودش را از دست می دهد و فرو می ریزد. بنابراین باید هر چه سریعتر سازه اصلی را اجرا کنیم.
۹. روش سازه نگهبان نیلینگ برای خاک های ریز دانه سخت و چسبنده و همچنین خاک های درشت دانه با مقداری چسبندگی مناسب می باشد و برای خاک های آلی، خاک های ریز دانه بسیار سست و درشت دانه با دانه بندی نامناسب و فاقد چسبندگی پیشنهاد نمی شود.
۱۰. قبل از سوراخ کاری دیوارها، ساختمان های مجاور را بررسی کنید که ببینیم آیا قنات، سازه های زیرزمینی یا محل قرار گرفتن چاه های فاضلاب می باشد یا نه؟ در بسیاری از پروژه ها بدون بررسی ساختمان های مجاور شروع به سوراخ کاری می کنند و بعدا متوجه می شوند که در زیرزمین ساختمان مجاور چاه های فاضلاب وجود داشته است!
منبع: عمران وب
آفرین بر شما.
زنده باشی
سلام و سپاس از اطلاعات علمی شما . بسیار مفید و واضح هستند . در پناه حق باشید. ارادتمند دوستدار .(مهندس عمران)
سلام و عرض ادب
خدا رو شکر که این مقاله براتون مفید بوده مهندس دوستدار عزیز