سقف یوبوت چگونه سقفی است؟ بررسی کامل آن

یوبوت نوعی دال بتنی می باشد، سقف یوبوت از سقف های مجوف بتن مسلح است که از دو لایه بتن مسلح تشکیل شده که در بالا و پایین دال و به طور گسترده قرار می گیرد و حد فاصل این دو لایه با نوعی بلوک توخالی U-BOOT که از جنس پلی پروپیلن می باشد، پر شده و جایگزین بتن غیرسازه ای در وسط سقف خواهد شد. این محصول همانند بلوک های سفالی یا پلی استایرن دارای هندسه ی مکعبی اما مجوف می باشد که با توجه به نیاز پروژه و محاسبات طراحی، ابعاد مختلفی دارند.

دال ها با مقاطع T شکل در ایران قدمت طولانی دارد و در بسیاری از پل های درون شهری و ساختمان های عمومی همچون دانشگاه ها و سالن های همایش و ادارات مورد استفاده واقع شده است.

سقف یوبوت با مقطع I شكل، سیستم بهبود یافته ی همان دال های مجوف T شکل می باشد که نقاط ضعف آن هم چون وزن زیاد، مشکلات اجرایی و … را برطرف نموده و سختی مقطع دال افزایش می یابد. در دال های مجوف، تیرهای فرعی بسیار بیشتر از روش تیر و دال معمولی هستند که این خصوصیت باعث افزایش دهانه و همچنین کاهش ضخامت دال می شود. به جهت افزایش فوق العاده دهانه سازه و کم شدن سختی قاب ها، چنانچه بخواهیم سقف یوبوت بدون آویز اجرا شود، می بایست به میزان کافی در مدل سازه دیوار برشی متقارن تامین نمود. چنانچه میزان دیوارهای برشی کافی نباشد، تیرهای داخلی سقف آویزدار خواهد بود.

استفاده از این نوع سقف بتنی در ساختمان هایی با اسکلت بتنی مسلح، مندرج در استاندارد ۲۸۰۰ ایران مجاز است. لازم است ضوابط و محدودیت های لرزه ای مربوط به این ساختمان ها مطابق با استاندارد ۲۸۰۰ و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران، در طراحی، ساخت و اجرای این نوع سقف ها رعایت شود.

مطابق استاندارد ۲۸۰۰ ایران، استفاده از این سیستم سقف به همراه ستون های بتن آرمه به عنوان سیستم قاب خمشی منحصرا در ساختمان های ۳ طبقه و یا کوتاه تر از ۱۰ متر مجاز است. در صورت تجاوز از این حد، تنها در صورتی استفاده از این سیستم سازهای مجاز است که مقابله با انواع نیروهای جانبی وارده توسط دیوار برشی مسلح تامین شود.

مزایای سقف یوبوت

۱. ایجاد دهانه های بزرگ (تا ۲۰ متر)

۲. کاهش مصرف بتن (۲۰ تا ۴۰ درصد) و میلگرد (۵ تا ۲۰ درصد)

۳. سرعت بالای اجرا و کاهش زمان پروژه

۴. امکان ستون گذاری نامنظم

۵. کاهش تعداد، ابعاد و تنوع ستون ها

۶. ایمنی بالا در برابر آتش سوزی

۷. کاهش وزن کلی ساختمان و در نتیجه کم شدن بار وارده بر فونداسیون

۸. امکان رسیدن به طبقات در یک ساختمان با ارتفاع ثابت از طریق کمتر شدن حجم و ضخامت سقف

۹. با کاهش وزن سازه دیگر نیازی به فونداسیون عمیق نخواهیم داشت و عمق فونداسیون و در نتیجه هزینه های آن کمتر می شود.

۱۰. بلوک های پلاستیکی (یوبوت) از پلاستیک بازیافتی ساخته می شوند، بنابراین به کاهش هزینه تولید آنها و استفاده از ضایعات پلاستیکی کمک می کند.

معایب سقف یوبوت

۱. هزینه ی خرید قالب های یوبوت یک مقدار گران در می آید و اگر در ابعاد کوچک بخواهیم استفاده کنیم شاید خیلی به صرفه نباشد.

۲. اگر بعد از بتن ریزی، ویبره ی آن درست انجام نشود قسمت های زیرین و … پوک و خالی می ماند که اصطلاحا سطح زیر دال کرمو خواهد شد و در نتیجه باعث کم شدن استحکام سقف می شود.

۳. قالب های یوبوت به تنهایی مقاومت چندانی ندارند و اگر به خوبی در کارگاه از آنها مراقبت نشود و یا با دقت جابجا یا نصب نشوند، ممکن است آسیب ببینند.

۴. نکته ی دیگر اینجاست که اگر قالب های یوبوت را با احتیاط جابجا نکنیم ممکن است شکسته شوند یا ترک بردارند و هنگام بتن ریزی، بتن به داخلشان نفوذ کند و در نهایت وزن سقف زیاد می شود که این اصلا خوب نیست.

۵. جالب اینجا که بعد از تولید قالب های یوبوت ۴ ماه فرصت دارید تا آنها را نگهداری و استفاده کنید و اگر زمان بیشتری بگذرد دیگر شکسته و خرد می شوند!

مقایسه ی سقف یوبوت با دیگر سقف ها

مشخصات مصالح سقف یوبوت (U-BOOTU)

۱. میلگرد

مشخصات میلگردهای مورد استفاده در این دال ها مانند قسمت های دیگر سازه می باشد و سایز آن ها از طراح سازه بدست می آید. معمولا در این دال ها از میلگرد آجدار A3 استفاده می شود.

در این نوع سقف، ۲ شبکه آرماتوربندی، پایین و بالای بلوکها قرار می گیرد و شبکه آرماتور پایین، طبق نقشه های اجرایی باید به گونه ای بسته شود که حداقل یک میلگرد در بین بلوکها قرار گیرد.

مراحل اجرای سقف یوبوت به روایت تصویر

۱.بستن شبکه آرماتوربندی زیرین دال

۲. قرار دادن قالب ها بر روی شبکه آرماتوربندی

۳. به هم بستن، بست اتصال در قالب های یوبوت

۴. قرار دادن شبکه آرماتوربندی بالایی

۲. بتن

با توجه به مشخصات این دالها، بتن مورد استفاده باید دارای روانی بیشتری نسبت به اعضای دیگر سازه باشد تا به راحتی زیر قالب های یوبوت حرکت کرده و سطحی صاف ایجاد نمایند. این روانی بتن معمولا توسط افزودنی های فوق روان کننده که باعث ایجاد کاهش مقاومت نمی شوند ایجاد می گردد. در اجرای این نوع دالها، بتن ریزی در ۲ لایه انجام می شود. لایه اول به ضخامت حدود ۵ الی ۱۰ سانتی متر (بسته به اندازه پایه قالب ها)، ریخته می شود که باعث می گردد هوا درون قالب ها محبوس شده و اجازه وارد شدن بتن به داخل قالب ها را ندهد.

لایه دوم بر روی لایه اول ریخته می شود تا به ضخامت مورد نظر برسد، باید توجه داشت فاصله زمانی بین بتن ریزی در دو لایه نباید به قدری باشد که باعث گیرش لایه اول گردد.

۳. قالب های ماندگار یوبوت

قالبهای هم شکلی هستند که از پلی پروپیلن نو و یا بازیافتی ساخته می شوند. این قالب ها پاسخی نوآورانه برای ایجاد فضای خالی داخلی بتن و کاهش وزن و میزان بتن مصرفی دال می باشند. هر کدام از این قالب ها بر اساس بار مرده سقف و فاصله دهانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در جدول زیر کاربرد هر کدام از این قالب ها برای بار زنده ۲۰۰ کیلوگرم بر متر مربع و بار کف سازی متعارف ارائه شده است.

۹ نکته ی مهم اجرایی سقف یوبوت

۱. قالب های یوبوت می بایست مطابق نقشه های اجرایی بر روی سقف چیده شوند. فاصله اولین و آخرین قالب یوبوت در هر ردیف و ستون با لبه دال و یا تیر، کنترل شود تا با نقشه های اجرایی مطابقت داشته باشد.

۲. بست های اتصال قالب های یوبوت با توجه به فاصله مورد نیاز اشاره شده در نقشه های اجرایی، تنظیم گردیده و با چسب پلاستیکی محکم می شود.

۳. در هنگام اجرای سقف یوبوت (به خصوص در استفاده از یوبوت های با ارتفاع بزرگ تر از ۲۰ سانتی متر) توصیه می شود برای جلوگیری از بلند شدن یوبوت ها در هنگام بتن ریزی، شبکه پایین آرماتور توسط سیم آرماتوربندی به لوله یا پروفیل زیر بسته شود.

۴. با توجه به اینکه قالب های یوبوت برای تحمل بار گسترده در حدود ۸۰ کیلوگرم طراحی شده اند، حتی الامکان از وارد آوردن بار بیشتر و یا بار متمرکز، بر روی یوبوت ها خودداری گردد و پس از اجرای آرماتوربندی شبکه بالا، به کارگران آموزش داده شود تا بر روی میلگردها حرکت کنند.

۵. مقاومت بتن مورد استفاده در این دال ها در طراحی سازه تعیین می گردد. روانی بتن (اسلامپ) مورد استفاده باید در حدود ۱۱ الى ۱۲ سانتی متر بوده تا بتن به راحتی در زیر قالب ها حرکت کند و فضای زیر را پر نماید.

۶. جهت اتصال اجزای غیر سازهای به دال مجوف یوبوت مانند نما، آسانسور و …، پلیت های طراحی شده در محل مورد نیاز قرار گرفته و محکم گردد.

۷. ایجاد خیز منفی به اندازه مجاز در هنگام قالب بندی دال امکان پذیر می باشد.

۸. در صورت امکان توصیه می گردد از پمپ هوایی جهت بتن ریزی استفاده گردد. استفاده از پمپ زمینی علاوه بر ضربه به سقف در هنگام پمپاژ، بتن ریزی را با مشکل مواجه کرده و باعث بالا آمدن قالب های یوبوت میگردد.

۹. در هنگام بتن ریزی هر سقف، از جک اطمینان در زیر دو سقف قبلی استفاده گردد. در غیر این صورت وزن سقف در حال بتن ریزی، باعث ایجاد خيز و ترک در سقف زیرین خود می گردد.

منبع: عمران وب